3. Maatschappelijke ondersteuning

Het programma Maatschappelijke ondersteuning omvat de sociale basis, ouderenbeleid, gezondheid, mantelzorg en vrijwilligers. Maar ook maatwerkvoorzieningen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Beschermd Wonen en de Wet inburgering vallen hieronder.

In 2024 is de beleidsnotitie Sociaal Domein 2024-2028 vastgesteld. Binnen dit programma werken wij vanuit de visie: Gemeente Beuningen is een gezonde gemeente met vitale inwoners in een aantrekkelijke woonomgeving; met een sterke sociale basis en een sociaal hart. Iedereen kan meedoen in onze inclusieve samenleving. Centraal staan daarbij de eigen mogelijkheden, het omkijken naar elkaar en iets voor de ander betekenen. We bieden gerichte ondersteuning en zorg aan mensen die het niet op eigen kracht kunnen. Kortom: Vitaal Beuningen!

We werken aan doelstellingen en acties op de drie belangrijkste thema's; een sterke sociale basis, het terugdringen van gezondheidsachterstanden en het bevorderen van een gezonde leefstijl (mentaal en fysiek).

Aansluiting met programma 1, 2, 4 en 5
Dit programma sluit aan op Programma 1. Werk en Inkomen, 2. Jeugd, 4. Educatie en Welzijn en 5. Wonen. Het behouden en/of bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie vindt namelijk plaats vanuit een breed systeem. Bijvoorbeeld welzijn, (arbeidsmatige)dagbesteding, begeleiding, hulpmiddelen, basisvaardigheden, cultuur, ouderenbeleid, wonen en gezondheid. Stichting Perspectief voert als brede welzijnsorganisatie een groot deel van de taken uit op gebied van zelfredzaamheid en het versterken van de participatie. Het Sociaal Team zorgt voor de juiste afstemming tussen de verschillende domeinen. Op het juiste moment de juiste ondersteuning, we doen wat nodig is!

1. Ook in 2026 blijven we stappen zetten richting een gezonde gemeente met vitale inwoners en een aantrekkelijke woonomgeving. Iedereen kan meedoen in en aan onze inclusieve samenleving, waarbij we uitgaan van eigen mogelijkheden, het omkijken naar elkaar en iets voor een ander betekenen. We blijven bouwen aan een sterke sociale basis, zodat er genoeg voorzieningen zijn die ondersteuning bieden en informatievoorziening vanuit het platform Beuningen Samen. Oog hebben voor de eigen (on)mogelijkheden van inwoners, scherp kijken naar de juiste financieringsstroom van hulp en ondersteuning, realistisch begroten en samen met onze partners in het veld keuzes maken, zorgen ervoor dat de sociale basis zo goed mogelijk aansluit op de behoefte van onze inwoners. Tenslotte moeten onze voorzieningen toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief goed zijn.

In 2026 voeren we 3 financiële ombuigingen door die recht doen aan bovenstaande ambities.

• We stellen het bedrag voor het doelgroepenvervoer Regio Arnhem Nijmegen (DRAN) bij wat een besparing oplevert (zie 3.6.1.7 onder 3.6. Verbonden Partijen)   
• De GGD voert besparingen door op onderdelen die geen tot beperkt risico’s inhouden voor inwoners aangevuld met een besparing op de JGZ en een bijstelling van de verdeelsleutel voor uniforme taken (aantal inwoners).
• Het budget voor kortdurend verblijf wordt verlaagd in verband met verminderde vraag en striktere toewijzing.

2. Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord

Het aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA) bouwt voort op het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het AZWA is gericht op het versterken van de samenleving tussen zorg -en welzijnspartijen, met extra aandacht voor preventie, mentale gezondheid, arbeidsmartktproblematiek en het4 verkleinen van gezondheidsverschillen. Het akkoord legt de focus op verschuiving van zorg naar gezondheid en welzijn.

Dit betekent voor 2026 dat de ambities en ontwikkelingen binnen programma 3 voor een groot deel beperkt worden tot de drie belangrijkste thema’s uit het beleidsplan zoals hierboven genoemd en reeds geplande ontwikkelingen en regionale afspraken:

1. Regionaal werken we samen aan een regioplan en besteding van de SPUK-IZA middelen. Lokaal werken we aan de uitvoering van de doelstellingen beschreven in het GALA-plan en de besteding van de SPUK-GALA middelen. Daarbij richten we ons op preventie, kwetsbare groepen en mentale gezondheid van jongeren.

2.  In 2026 starten de nieuwe regionale contracten voor dagbesteding en kortdurend

verblijf. Het doel is een laagdrempelig, passend, kwalitatief goed en betaalbaar aanbod waarin de aanbieders een grotere rol tot de toeleiding krijgen.

3. De aanbestedingen voor trapliften en hulpmiddelen zijn in 2025 van start gegaan. Voor hulpmiddelen gaat het nieuwe contract in op 1 juni 2026 en het contact voor trapliften op 1 november 2026. Het doel is ervoor te zorgen dat voorzieningen toegankelijk, betaalbaar en van voldoende kwaliteit blijven.

4. In 2026 bereiden wij ons voor op de invoering van het inkomens-en vermogensafhankelijke eigen bijdrage, die mogelijk per 1 januari 2027 van start gaat. Dit komt in plaats van het abonnementstarief Wmo.

5. De doordecentralisatie beschermd wonen, het woonplaatsbeginsel en het daarmee samenhangende verdeelmodel had als streefdatum 1 januari 2026. De doordecentralisatie is echter een zodanig complex proces waardoor er nog veel onduidelijkheid is over de precieze invulling en uitvoering ervan. 

6. De druk op de regionale voorzieningen wordt groot door een toename van het aantal dak- en thuislozen. Hiervoor wordt een plan gemaakt.

7. In 2024 is de visie 'Inclusief Wonen in Beuningen 2024-2028' vastgesteld. In deze visie zijn de opgaven aan woningen en woonzorgvormen voor diverse zorg- en aandachtsgroepen vastgelegd. Deze groepen zijn onder andere ouderen, mensen met een verstandelijke of psychische beperking, uitstromers uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang en statushouders. Binnen de Groene Metropoolregio is het Regionaal Afsprakenkader Huisvesting Aandachtsgroepen vastgesteld met hierin de regionale opgaven. In 2026 gaan we bij concrete woningbouwplannen gericht inzetten op doorstroom onder senioren.

8.    De plaatsing van statushouders in onze gemeente blijft ook de komende jaren een

uitdaging. Dit betekent dat de vraag naar sociale huurwoningen (vooral grote woningen en flexibele behuizing) en de behoefte aan ondersteuning en begeleiding, inburgeringsvoorzieningen en onderwijs hoog blijft.
De Wet inburgering 2021 bepaalt dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de regie over het inburgeringstraject van inburgeringsplichtige inwoners.
In 2025 zijn nieuwe raamovereenkomsten afgesloten met twee taalaanbieders. Met deze nieuwe afspraken komt de regie nog sterker bij de gemeenten te liggen. Daarbij houden we beter rekening met de gehele leefsituatie van de inburgeraar, waaronder werk, participatie en andere verplichte onderdelen van de inburgering.
Voor jongvolwassenen wordt in 2026 een aparte overeenkomst gesloten met een gespecialiseerde taalaanbieder.

       9.  Bevindingen uit de monitor

In de monitor sociaal domein, jaarrapportage 2024, hebben we een aantal ontwikkelingen en trends gezien in het sociaal domein. We maken hier de koppeling tussen de bevindingen uit de monitor sociaal domein en de begroting. We benoemen alleen de bevindingen die ook een financiële consequentie hebben.  

• We zien jaarlijks een lichte stijging in het aantal inwoners dat gebruik maakt van een Wmo maatwerkvoorziening. De intensiteit van trajecten is wisselend, waardoor een structurele aanpassing nog niet passend is.
• Met name de groep inwoners in de leeftijdscategorie 76-85 jaar met huishoudelijke hulp is de afgelopen jaren gestegen. Dit is een trend die vermoedelijk door zal blijven zetten gezien de vergrijzing en de sturing op zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Door selectievere sturing op indicaties proberen we binnen de begroting te blijven.
• Er is sprake van een stijging in de kosten van zowel reguliere als specialistische begeleiding. Dit wordt veroorzaakt door verhoogde intensiteit en trajectomvang van de begeleiding en niet zozeer in toename van het aantal cliënten. Aangezien de omvang van de indicaties kunnen fluctueren, is een incidentele ophoging passend.
• De inwoners maken veel gebruik van de lokale Buurtbus (van Perspectief) waardoor het aantal ritten met de Regiotaxi dalen. Het budget van de DRAN (Wmo-vervoer) wordt naar beneden bijgesteld en als ombuiging meegenomen in de begroting 2026.