4. Welzijn en educatie

In dit programma schetsen we de ontwikkelingen en ambities op het gebied van welzijn en educatie voor de komende periode. We zetten ons in voor een vitale, inclusieve en gezonde samenleving, waarin inwoners actief kunnen meedoen en zich blijven ontwikkelen. Onderwerpen als onderwijs, spelen, sport en bewegen, accommodaties, groen, klimaat, kunst en cultuur zijn hierbij nauw met elkaar verbonden. Openbare speelplekken stimuleren kinderen om te bewegen, samen te spelen en hun motorische en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Tegelijkertijd vormen deze plekken waardevolle ontmoetingslocaties voor ouders en buurtgenoten. De leefbaarheid en vitaliteit van onze dorpen en wijken worden in belangrijke mate bepaald door de aanwezigheid van voorzieningen zoals een school of kindcentrum, dorpshuis of multifunctionele accommodatie, en een actief verenigingsleven. Het bevorderen van ontmoeting en sociale verbinding is een rode draad binnen dit programma. Deze sociale infrastructuur vormt de basis voor samenhang, betrokkenheid en welzijn in onze gemeenschap.

Onderwijs
Naar verwachting worden gemeenten vanaf 2026 verplicht om een Integraal Huisvestingsplan (IHP) op te stellen voor onderwijshuisvesting. Schoolbesturen zijn wettelijk verplicht een Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) op te stellen. Landelijk wordt daarnaast toegewerkt naar inclusief onderwijs in 2035. Dit houdt in dat kinderen met en zonder beperking zoveel mogelijk samen naar school gaan, met onderwijs en zorg op maat. Speciaal onderwijs ontwikkelt zich hierbij tot een specialistisch netwerk dat het regulier onderwijs ondersteunt. Er is daarnaast groeiende aandacht voor integrale kindcentra waarin onderwijs, opvang en zorg worden gecombineerd. Het uitgangspunt van inclusief onderwijs is dat zoveel mogelijk leerlingen ‘thuisnabij’ naar dezelfde school gaan, en hier onderwijs, en waar nodig zorg, op maat krijgen. Het kabinet wil richting 2035 stapsgewijs naar inclusief onderwijs toewerken.

Sport en bewegen
Sport en bewegen wordt steeds meer ingezet als middel in plaats van doel, waarbij deze verschuiving zichtbaar is op het gebied van gezondheid, welzijn, inclusie en participatie. Deze lijn is ook terug te zien in het Nationaal Sportakkoord II en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Het Rijk ondersteunt gemeenten tot en met 2026 via het Sportakkoord en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).

Vanaf 2027 kunnen buurtsportcoaches niet langer via de Brede Regeling Combinatiefuncties worden ingezet voor het bewegingsonderwijs. Onderwijsinstellingen hebben de verantwoordelijkheid om het bewegingsonderwijs zelfstandig te organiseren en financieren. Buurtsportcoaches van de regeling nog ingezet worden voor andere activiteiten rondom het onderwijs, gericht op het stimuleren van beweging en sportparticipatie onder kinderen.

Maatschappelijke accommodaties
Gemeenten moeten hun maatschappelijk vastgoed (zoals scholen, buurthuizen en sporthallen) uiterlijk in 2050 aardgasvrij en CO ₂ -neutraal maken. Dit betekent dat gebouwen geen aardgas meer gebruiken en veel minder schadelijke gassen uitstoten. Tegelijkertijd is er een probleem dat het elektriciteitsnet steeds voller raakt. Dit noemen we netcongestie. Daardoor kunnen gebouwen met een grote stroomvraag niet op tijd worden aangesloten op duurzame installaties, zoals zonnepanelen of warmtepompen. Dit maakt het moeilijker om plannen uit te voeren en kan voor vertraging zorgen.

Kunst en cultuur
In 2022 is de Kadernota Kunst, Cultuur en Erfgoed 2022 – 2030 vastgesteld. Prioriteit en zichtbaarheid van kunst, cultuur en erfgoed, betrekken van jongeren, versterken van samenwerking en het profileren van kunst, cultuur en erfgoed in Beuningen zijn de ambities uit de nota. De ambities zijn in het najaar 2025 uitgewerkt in een nieuwe Uitvoeringsagenda Kunst, Cultuur en Erfgoed. De cultuurregisseur speelt bij de uitvoering een belangrijke rol door het leggen van verbindingen tussen organisaties en individuen die zich bewegen in het veld van cultuur, amateur- en professionele kunst en erfgoed en het gezamenlijk opzetten van projecten.

Bibliotheek / laaggeletterdheid
In 2026 wordt de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen aangescherpt met het doel om iedere inwoner toegang te geven tot een volwaardige bibliotheek. Gemeenten krijgen daarmee een zorgplicht om een lokale bibliotheek in stand te houden. Als onderdeel van de zorgplicht dienen gemeenten een meerjarenplan voor bibliotheek op te stellen in samenwerking met de bibliotheekorganisatie. De Uitvoeringsagenda van de gemeente Beuningen voor 2025-2028 is in 2025 vastgesteld door het college.
De bibliotheken hebben sinds 2022 ook de functie van Informatiepunt Digitale Overheid. Zo’n informatiepunt biedt voor iedereen toegankelijke ondersteuning bij vragen over het gebruik van de digitale overheid.
Masterplan basisvaardigheden

Sinds 2020 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de aanpak van laaggeletterdheid. Daaronder vallen de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van een aanpak waarin laaggeletterden worden gevonden en opgeleid. In het kader van de Wet Educatie- en Beroepsonderwijs (WEB) ontvangen gemeenten (via contactgemeente Nijmegen) budget voor Volwasseneducatie. Vanuit de arbeidsmarktregio gaan we werken volgens een nieuw uitvoeringsplan waarbij er ruimte is voor een lokaal plan waarbij we ons richten op een sterk lokaal netwerk, bewustwording en aandacht voor gezinnen.

Uitvoeringsplan basisvaardigheden en volwasseneducatie
In het nieuwe uitvoeringsplan 2026-2030 is de ambitie opgenomen om het werken aan basisvaardigheden van mensen ook bij het zoeken naar werk of vanuit participatietrajecten aan te pakken.

Openbaar groen
Begin 2026 starten we met een nieuw groenbestek. In 2024 heeft de raad met een amendement het college verzocht om een impuls te geven aan het groenonderhoud. In onze woonwijken gaat de beeldkwaliteit dus omhoog. Ook maken we in 2026 een inhaalslag met de vervangingsopgave: veel groenvakken zijn namelijk aan een herinrichting toe.

Klimaatadaptatie en herstel van biodiversiteit zijn leidend bij de keuzes die we maken binnen het groenbeheer. Daarom gaan we, waar dit mogelijk is, natuurvriendelijker maaien. Tot slot willen we het landschap in de gemeente versterken en aantrekkelijker maken.
En natuurlijk werken we aan een gezond en evenwichtig gemeentelijk bomenbestand. We werken volgens het nieuwe Bomenbeheerplan met, naast aandacht voor boomveiligheid, meer aandacht voor de ecosysteemdiensten van onze bomen, zoals het bieden van verkoeling en het bijdragen aan de biodiversiteit.

De raad heeft op 1 juli 2025 door middel van een amendement extra budget beschikbaar gesteld voor groene ambities zoals het vergroenen van de pleinen, omvormen van plantvakken, handhaven van groenonderhoud op tenminste niveau B en het vergroten van het aantal bomen. We onderzoeken momenteel op welke wijze we dit aanvullende budget het beste kunnen inzetten (bijvoorbeeld rondom Het Broek).

Speelvoorzieningen
We werken aan een inclusief speelaanbod. Dit betekent dat we zorgen voor speelplekken voor alle doelgroepen en leeftijden. We zien dat een groeiend aantal speelplekken aan vervanging toe is. In 2026 gaan we daarom aan de slag om het speeltuinbeleid te actualiseren. De maatschappelijke functies van onze speeltuinen staan daarbij centraal.